Đây là mẫu xe ô tô có tầm ảnh hưởng và quan trọng nhất mà bạn có thể chưa từng nghe đến

Nếu bạn được hỏi chọn mẫu xe mà có tầm ảnh hưởng kỹ thuật nhất lên số lượng xe hiện đại nhiều nhất, bạn sẽ chọn mẫu xe nào? Liệu bạn có đi xa tới mức chọn Ford Model T, phương tiện được coi là “cụ tổ” của ô tô? Hay một chiếc Panhard, thứ đã định nghĩa “Systeme Panhard”, bố cục dẫn động cầu sau và động cơ đặt trước đã định nghĩa thế giới xe trong suốt một quãng thời gian dài?

Hoặc có thể bạn sẽ khôn khéo và chọn BMC Mini mà với bố cục dẫn động cầu trước, động cơ đặt trước nằm ngang của nó đã tạo nên khuôn mẫu cho đại đa số xe hiện đại? Thế nhưng có một mẫu xe mà đa phần mọi người sẽ không nghĩ tới và chọn lựa đó là Autobianchi Primula, và đó có lẽ là một sai lầm lớn.

Autobianchi Primula được cho là mẫu xe có ảnh hưởng kỹ thuật nhất trong lịch sử, bởi vì lý thuyết cơ bản và thiết kế của nó đã tạo nên khuôn mẫu mà hầu hết xe hiện đại sử dụng ngày nay.

Khuôn mẫu đó là thiết kế hệ dẫn động bánh trước/động cơ phía trước nằm ngang gần như có mặt ở mọi nơi. Đúng là các mẫu xe dẫn động cầu trước sản xuất hàng loạt đã tồn tại từ lâu trước khi Primula ra đời, nhưng có một điểm khác biệt quan trọng: ví dụ mẫu Citroën Traction Avant là xe dẫn động cầu trước theo chiều dọc, giống như các xe DKW và Saab cũ.

Mẫu Mini đã đến rất gần tới vai trò định nghĩa thị trường đại chúng hiện tại, nhưng có một điểm khác biệt quan trọng, và chính điểm khác biệt này mà Primula đã sáng tạo ra, và định nghĩa cả tương lai của ngành xe.

Sự khác biệt là khi Alec Issigonis thiết kế mẫu Mini nguyên bản xuất chúng, giữ cho kích thước của xe thật nhỏ là điều quan trọng nhất. Đó là lý do tại sao ông ấy đã thiết kế một hệ truyền động có thể nhét hộp số vào hốc dầu của động cơ, hiệu quả đặt động cơ ngay lên trên của hộp số.

Đây là một nỗ lực xuất sắc từ khía cạnh sắp xếp máy móc, nhưng có những vấn đề của riêng nó. Kỹ sư Fiat nổi tiếng đứng sau Autobianchi Primula, Dante Giacosa, người đã thiết kế một hệ thống tương tự cho Mini từ hồi năm 1947, đã miêu tả nó như thế sau:

“Phụ tùng của động cơ và hộp số được đặt trong cùng một vỏ hộp. Điều này đồng nghĩa rằng chúng không thể tách rời và thử nghiệm riêng biệt ở các công xưởng khác nhau… Cần phải dùng thêm các bánh răng hoặc một sợi dây xích để truyền lái từ mô tơ tới hộp số. Điều này tương đương các biến chứng bổ sung, độ ồn cao hơn, tăng mất mát công suất do ma sát, trọng lượng nặng hơn và chi phí cao hơn.”

Giải pháp của Mini mặc dù thông minh, nhưng đã có các vấn đề đối với sản xuất, bảo dưỡng và sửa chữa, tiếng ồn và không phải là phương pháp truyền công suất hiệu quả nhất. Ông Giacosa đã có một giải pháp thông minh và đơn giản hơn đó là: gắn hộp số vào bên cạnh của động cơ.

Thực sự, đây chỉ giống như cách xe dẫn động cầu sau/động cơ đặt trước theo chiều dọc thông thường có hộp số đặt sau động cơ, nhưng lật một góc 90 độ.

Bố cục này của Giacosa đã chứng minh là một phép màu sắp xếp: nó mang tới sự tiếp cận tốt tới động cơ và hộp số trong khi giữ mọi thứ ngăn nắp ở phía trước, và để mở phần còn lại của chiếc xe cho con người và đủ thứ vật dụng của họ. Thiết kế hatchback của Primula, được vẽ bởi Pininfarrina, trong cả hai lựa chọn 2 và 4 cửa, đã tận dụng điều này và tạo nên một chiếc nhỏ bên ngoài và to bên trong.

Video giới thiệu Autobianchi Primula năm 1964

Tuy nhiên, Fiat vẫn không thực sự tin vào ý tưởng này, bởi cảm thấy bấy lâu rằng xe cỡ nhỏ tốt nhất nên chế tạo với động cơ phía sau, nhưng họ đã đồng ý bật đèn xanh, miễn là họ có thể thử đánh cược bằng cách bán thử nghiệm táo bạo đầu tiên này dưới cái tên Autobianchi. Vậy nên nếu Primula có là một thảm họa, Fiat có thể dứt áo ra đi không vấn đề gì.

Fiat đã chế tạo gần 75.000 chiếc Primula kể từ năm 1964 tới 1970. Đây không phải là một con số quá lớn, nhưng nó đủ để chứng minh rằng thiết kế của Giacosa hoàn toàn hợp lý, hợp lý đến mức Fiat cảm thấy muốn giới thiệu nó lên mẫu xe thị trường đại trà tiếp theo của họ, mẫu Fiat 128 1969.

Câu chuyện về sau thì ai cũng rõ, Fiat 128 đã cực kỳ thành công, nhưng công lao người đi tiên phong mở ra thế giới cho tất cả những Honda Civic, Hyundai Excel, Volkswagen Golf và khoảng 80% mọi thứ bạn muốn mua ngày nay học theo thì phải kể đến Autobianchi Primula.